آیا ميدانيد تخته نرد چگونه و توسط چه کسی ابداع شد و چه فلسفه زيبا و عبرت آموزی در پس آن نهان است؟
تخته نرد توسط بزرگمهر ابداع شد و اما داستان پیدایشش :
در زمان پادشاهی انوشيروان خسرو پسر قباد، پادشاه هند «ديورسام بزرگ» براي سنجش خرد و دانايی ايرانيان و اثبات برتری خود شطرنجی را که مهره های آن از زمرد و ياقوت سرخ بود، به همراه هدايايی نفيس به دربار ايران فرستاد و «تخت ريتوس» دانا را نيز گمارده ی انجام اين کار ساخت. او در نامهای به پادشاه ايران نوشت: «از آنجا که شما شاهنشاه ما هستيد، دانايان شما نيز بايد از دانايان ما برتر باشند. پس يا روش و شيوه آنچه را که به نزد شما فرستادهايم (شطرنج) بازگوييد و يا پس از اين ساو و باج براي ما بفرستيد». شاه ايران پس از خواندن نامه چهل روز زمان خواست و هيچ يک از دانايان در اين چند روز چاره و روش آن را نيافت، تا اينکه روز چهلم بزرگمهر كه جوانترين وزير انوشيروان بود به پا خاست و گفت: «اين شطرنج را چون ميدان جنگ ساختهاند كه دو طرف با مهره های خود با هم میجنگند و هر كدام خرد و دورانديشی بيشتری داشته باشد، پيروز میشود.» و رازهای کامل بازی شطرنج و روش چيدن مهره ها را گفت. شاهنشاه سه بار بر او درود فرستاد و دوازده هزار سکه به او پاداش داد. پس از آن «تخت ريتوس» با بزرگمهر به بازی پرداخت. بزرگمهر سه بار بر تخت ريتوس پيروز شد. روز بعد بزرگمهر تخت ريتوس را به نزد خود خواند و وسيله بازي ديگري را نشان داد و گفت: اگر شما اين را پاسخ داديد ما باجگزار شما مي شويم و اگر نتوانستيد بايد باجگزار ما باشيد.» ديورسام چهل روز زمان خواست، اما هيچ يک از دانايان آن سرزمين نتوانستند «وين اردشير» را چاره گشايي کنند و به اين ترتيب شاه هندوستان پذيرفت كه باجگزار ايران باشد.
می گويند تخته نرد بر بنيادی که در زير آمده از سوی بزرگمهر وزير دانشمند انوشيروان ساخته شده است. البته اين ها بعد ها رواج پيدا کرده.
نمادها:
تخته نرد : کره زمين
30 مهره : نشان گر 30 شبانه روز يک ماه
24 خانه : نشانگر 24ساعت شبانه روز
4 قسمت زمين : 4 فصل سال
5 دست بازی: 5 وقت يک شبانه روز
2 رنگ سياه و سپيد : شب و روز
هر طرف زمين 12 خانه دارد : 12 ماه سال
زمين بازی : آسمان
تاس : ستاره بخت و اقبال
گردش تاس ها : گردش ايام
مهره ها : انسان ها
گردش مهره در زمين : حرکت انسان ها (زندگی)
برداشتن مهره در پايان هر بازی : مرگ انسان ها
می گويند تخته نرد بر بنيادی که در زير آمده از سوی بزرگمهر وزير دانشمند انوشيروان ساخته شده است. البته اين ها بعد ها رواج پيدا کرده.
نمادها:
تخته نرد : کره زمين
30 مهره : نشان گر 30 شبانه روز يک ماه
24 خانه : نشانگر 24ساعت شبانه روز
4 قسمت زمين : 4 فصل سال
5 دست بازی: 5 وقت يک شبانه روز
2 رنگ سياه و سپيد : شب و روز
هر طرف زمين 12 خانه دارد : 12 ماه سال
زمين بازی : آسمان
تاس : ستاره بخت و اقبال
گردش تاس ها : گردش ايام
مهره ها : انسان ها
گردش مهره در زمين : حرکت انسان ها (زندگی)
برداشتن مهره در پايان هر بازی : مرگ انسان ها
اعداد تاس:
1 : يکتايی و خداپرستی
2 : آسمان و زمين
3 : پندار نيک ؛ گفتار نيک ، کردار نيک
4 : شمال ، جنوب، شرق، غرب
5 : خورشيد ؛ ماه ، ستاره ، آتش ، رعد
6 : شش روز آفرينش
1 : يکتايی و خداپرستی
2 : آسمان و زمين
3 : پندار نيک ؛ گفتار نيک ، کردار نيک
4 : شمال ، جنوب، شرق، غرب
5 : خورشيد ؛ ماه ، ستاره ، آتش ، رعد
6 : شش روز آفرينش
اين تخته نرد – محل نرد است... اينجا است که نراد می خواهد بدون کرکری بتواند در مقابل شير نر بايستد.
می گويند گويا ناصرالدين شاه با اميرکبر مشغول نرد بوده است. شاه دو شش میخواست تا برنده شود. دو يک می آورد و بسيار عصبانی که به وزير زيرک و دانشمند خود باخته است. فرياد ناصرالدين شاه به هوابود که امير می گويد:
گر شاه دو شش خواهد و دو يک دهد
تاس در حضور شاه سر تعظيم بر زمين نهد.
چند نمونه تخته نرد
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر